Ο θεραπευτής και η Θεραπευτική Σχέση

Θεραπεία: Μία συν-εργατική σχέση

Η Θεραπευτική Σχέση θεωρείται το πιο βασικό στοιχείο μίας ‘’επιτυχημένης’’ θεραπείας. 

Είναι η συν-εργατική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν θεραπευτή και στον άνθρωπο που τον επισκέπτεται (θεραπευόμενος), εξαιτίας μιας δυσκολίας ή ενός προβλήματος που αντιμετωπίζει. 

Ο όρος ‘’συν-εργατική’’ δηλώνει ότι η σχέση χτίζεται ‘’από κοινού’’ από το θεραπευτή και το θεραπευόμενο. 

Η θεραπευτική σχέση είναι εστιασμένη και προσανατολισμένη στο θεραπευόμενο, με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να συμβάλλει στην κατανόηση από τον ίδιο των καταστάσεων της ζωής του και να αποτελέσει παράγοντα αλλαγής. Παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος διερευνά, πειραματίζεται, ανακαλύπτει. Από τη μία πλευρά, η ασφάλεια είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει η θεραπευτική σχέση, και από την άλλη η θεραπευτική σχέση είναι απαραίτητη για να δημιουργηθεί ένα κλίμα ασφάλειας. 

Ο ''χαρακτήρας'' του θεραπευτή

Ο σεβασμός, η γνώση, η ταπεινότητα, η αυθεντικότητα και η ενσυναίσθηση, αποτελούν μερικές μόνο από τις βασικές ιδιότητες ενός θεραπευτή, και είναι αυτές που διευκολύνουν, προάγουν και διατηρούν τη θεραπευτική σχέση ανάμεσα στον ίδιο και το θεραπευόμενο. 

Δεν είναι τόσο οι γνώσεις του θεραπευτή γύρω από την ανθρώπινη συμπεριφορά και τις ανθρώπινες σχέσεις αυτό που έχει σημασία όταν μιλάμε για την κατάλληλη και την ιδανική θεραπευτική διαδικασία, όσο ο ‘’χαρακτήρας’’ του θεραπευτή και η ικανότητά του να δεσμεύεται και να συνδέεται θεραπευτικά με τον άνθρωπο που απευθύνεται σε αυτόν. Η προσέγγιση και ο προσανατολισμός του κάθε θεραπευτή, είτε πρόκειται για ψυχοδυναμική, συμπεριφοριστική, υπαρξιστική, συστημική, είτε για οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση, δε διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στην πορεία της θεραπευτικής διαδικασίας, όσο οι ικανότητες-ιδιότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Είναι σημαντικό για το θεραπευόμενο να γνωρίζει τη σημαντικότητα των ιδιοτήτων αυτών, όταν αναζητά θεραπευτή ή όταν έχει ήδη εμπλακεί σε μία θεραπευτική διαδικασία. 

«Γνώθι σαυτόν»

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έλκονται από το πεδίο της Ψυχολογίας ή της Ψυχικής Υγείας, ωστόσο κάποιοι έχουν να δώσουν πολλά περισσότερα στο πεδίο της ακαδημαϊκής κοινότητας ή σε αυτό της έρευνας, σε σχέση με το πεδίο της ψυχοθεραπείας. Είναι σημαντικό ο κάθε θεραπευτής να διέπεται από το λεγόμενο «γνώθι σαυτόν», που κάθε χρονική στιγμή μπορεί να δώσει απαντήσεις σε σχέση με τις ‘’ποιότητες’’ εκείνες που πρέπει να χαρακτηρίζουν έναν θεραπευτή. 

Η δέσμευση του θεραπευτή απέναντι στον πελάτη του, η άνεση που μπορεί να νιώθει ο πελάτης με το θεραπευτή ώστε να εκφράσει τις σκέψεις, τις δυσκολίες και τα συναισθήματά του, αλλά και η εμπιστοσύνη απέναντί του ώστε να μοιραστεί προσωπικές πληροφορίες,  η ενεργητική ακρόαση, η αυθεντική στάση και το γνήσιο ενδιαφέρον του θεραπευτή, αποτελούν μερικές σημαντικές πτυχές της θεραπευτικής διαδικασίας. 

Θεραπεία: Επιτυχημένη ή αποτυχημένη; 

Επιπλέον, ο κάθε θεραπευτής δεν μπορεί να είναι κατάλληλος για κάθε πελάτη και το αντίστροφο. Είναι σημαντικό, και ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος να γνωρίζουν την αξία και τη δύναμη της σχέσης. Αν η θεραπευτική σχέση λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προάγει την ευημερία και την επίλυση των προβλημάτων και αυτό γίνεται εμφανές, τότε θα πρέπει να συζητάται στο θεραπευτικό πλαίσιο. Η συζήτηση αυτή μπορεί να αποτελέσει την αρχή για τη θεραπευτική, πια, λειτουργία της σχέσης, ή μπορεί να οδηγήσει στον τερματισμό και τη λήξη της ‘’συν-εργασίας’’. Ακόμα και αυτό όμως, αποτελεί κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας που έχει ξεκινήσει. Οποιαδήποτε εξέλιξη θα πρέπει να νοηματοδοτείται με βάση το πλαίσιο (θεραπευτικό στην περίπτωση αυτή) στο οποίο λαμβάνει χώρα. Σύμφωνα με αυτό, δεν υπάρχει επιτυχημένη και αποτυχημένη θεραπεία. Μία προγραμματισμένη συνεδρία που ποτέ δεν έγινε, μία συνεδρία που ακυρώθηκε, μία θεραπευτική ‘’συν-εργασία’’ που τερματίστηκε, αποτελούν όλα κομμάτια του πλαισίου και της θεραπευτικής σχέσης, και έχουν κάποιο νόημα μέσα στο θεραπευτικό σύμπαν. 

Διαδικτυακή Πηγή:

Robert Morse E-therapy Blog, ''The importance of the Therapeutic Relationship'' (http://rmetherapy.wordpress.com/2010/12/13/the-importance-of-the-therapeutic-relationship/)